भविष्यामध्ये ज्ञानासाठी युध्द होईल: डॉ.शिर्के

कराड :A येथील श्री शिवाजी शिक्षण संस्थेच्या यशवंतराव चव्हाण कॉलेज ऑफ सायन्स या महाविद्यालयात इंटर्नल क्वालिटीअ‍ॅशुरन्स सेल आणि सूक्ष्मजीव शास्त्र विभाग यांच्या संयुक्त विद्यमाने बौध्दिक मालमत्ता अधिकार या विषयावर एकदिवसीय राष्ट्रीय कार्यशाळा संपन्न झाली. कार्यशाळेसाठी शिक्षक व संशोधक विद्यार्थ्यांचा उत्स्फूर्त प्रतिसाद मिळाला. या कार्यशाळेसाठी देशातील विद्यार्थी व शिक्षकांनी मिळून 332 नोंदणी करून सहभाग दर्शविला.
या कार्यशाळेच्या उद्घाटन प्रसंगी कार्यक्रमाचे प्रमुख पाहुणे शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूरचे प्रA.कुलगुरू डॉ.डी.टी.शिर्के यांनी कार्यशाळेचे नेटके नियोजन केल्याबद्दल महाविद्यालयाचे अभिनंदन करूनशिक्षक व संशोधक विद्यार्थ्यांना शुभेच्छा दिल्या. ते म्हणाले सोनेAनाणे, बँकेतील रक्कम, चारचाकी वाहन ही सारी दृश्य भौतिक संपत्ती, पण न दिसणारी संपत्ती म्हणजे बौध्दिक संपत्ती होय. भारतामध्ये औद्योगिक, आरोग्य, शिक्षण आणि आयटी क्षेत्रामध्ये मोठया प्रमाणावर संशोधनकेले जात आहे पण बौध्दिक मालमत्ता अधिकार या कायद्याची माहिती नसल्यामुळे याचा लाभ संबधीतांना मिळत नाही.
चीनमध्ये दरवर्षी पेटंटसाठी 2 लाख अर्ज दाखल केले जातात तर भारतात याचे प्रमाण 55000 इतके आहे. भारता सारख्या विविधतेने नटलेल्या देशामध्ये हे प्रमाण अत्यंत कमी आहे. शैक्षणिक संस्थांची गुणवत्ता ही बौध्दीक मालमत्तेच्या अधिकार यावर अवलंबून आहे.ज्या शैक्षणिक संस्थाज्ञानाचे अधिक स्त्रोत निर्माण करतील अशाच शैक्षणिक संस्थांचे भविष्य उज्वल रहाणार आहे. भविष्यामध्ये कदाचित ज्ञानासाठी युद्ध्द होईल. विद्यार्थ्यांनी आपल्या भागातील पारंपारीक ज्ञानाच्या स्त्रोतांचा शोध घेऊन बौध्दीक मालमत्तेचा अधिकार आपल्या कडे सुरक्षित ठेवला पाहिजे.या कार्यक्रमाच्या अध्यक्षस्थानी श्री शिवाजी शिक्षण संस्था कराडच्या उच्च शिक्षण मंडळाचे जनरलसेक्रेटरी प्रकाश पांडुरंग पाटील (बापू) हे होते. ते म्हणाले, बौध्दीक मालमत्ता अधिकार म्हणजे केवळ पेटंटस् हा कायदेतज्ञांचा प्रदेश आहे, अशी समज आहे. मात्र याचा सखोल अभ्यास केल्यास सर्वांसाठी कसा महत्वाचा आहे याचा अंदाज येतो. विद्यापीठ व शैक्षणिक संस्था यांच्यावर बौध्दिकमालमत्तेच्या अधिकारचा वापर आता समाजातील लोकांच्या फायदयासाठी करण्याची गरज आहे. विद्यार्थ्यांनी बौध्दीक मालमत्ता अधिकाराबद्दल माहिती करून घेतल्यास स्वत:बरोबर देशाचाही फायदा होईल.
या कार्यशाळेच्या प्रथम सत्रातील तज्ञ मार्गदर्शक डॉ.डी.वाय.पाटील विद्यापीठ, कोल्हापूरचे अधिष्ठाता व संशोधन संचालक डॉ.सी.डी.लोखंडे यांनी बौध्दीकमालमत्ता अधिकारातील कॉपीराइट, ट्रेडमार्क, इंडस्ट्रियल डिझाईन, जिओग्राफीकल इंडीकेटर व पेटंट इ. प्रकाराबद्दल मार्गदर्शन केले. द्वितीय सत्रातील तज्ञ मार्गदर्शक आय.आय.टी.खरगपूरच्या प्राद्यापिका डॉ.जी.ए.गरगटे यांनी कॉपीराईट व पेटंट यातील फरक, पेटंट कशाचे करू शकतो याबद्दलविस्तृत मार्गदर्शन केले. उद्घाटनाच्या कार्यक्रमामध्ये महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ.एस.बी.केंगार यांनी सुरूवातीलामान्यवरांचे स्वागत व प्रास्ताविक केले.
कार्यशाळेचे समन्वयक डॉ.एन.आर.शेख यांनी कार्यशाळेची माहिती सांगितली. डॉ.बी.ई.महाडीक यांनी कार्यक्रमाचे प्रमुख पाहुणे व अध्यक्षयांची ओळख करून दिली. कार्यक्रमाचे आभार प्रा.कु.व्ही.एन.कुंभार यांनी मानले. सूत्रसंचालन प्रा.प्रियाजे.पाटील यांनी केले. या प्रसंगी वाय.बी.चव्हाण स्पर्धा परीक्षा केंद्राचे समन्वयक डॉ.बी.एन.गोफणे, डॉ.बी.पी.रेळेकर, महाविद्यालयातील प्राद्यापक, प्राद्यापिका, प्रशासकीय सेवक उपस्थित होते.
कार्यशाळेच्या समारोपाचे अध्यक्षस्थान महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ.एस.बी.केंगार यांनी भूषविले. कार्यशाळेचे समन्वयक डॉ.एन.आर.शेख यांनी कार्यशाळेचा आढावा घेतला, डॉ.केशव शिंदे व सतीश भिसे यांनी मनोगत व्यक्त केले. प्रा.किशोर सुतार यांनी आभार मानले. या राष्ट्रीय कार्यशाळेचे कार्यवाहक म्हणून डॉ.ए.ए.राऊत व डॉ.जे.यु.पाटील यांनी काम पाहिले.